Cấu tạo, chức năng, cách chọn dòng cho attomat

Chọn định mức dòng điện aptomat hạ thế theo nguyên tắc: IB < In < Iz Với: IB là dòng điện làm việc lớn nhất của các thiết bị điện cần bảo vệ. Iz là dòng giới hạn cho phép của dây dẫn.

Thông thường chọn giá trị dòng định mức của aptomat lớn hơn giá trị dòng làm việc khoảng 20%. Hiện tượng xảy ra do sau khi có điện trở lại, tất cả thiết bị điện khởi động cùng lúc, các thiết bị có công suất lớn như: máy điều hòa không khí, tủ lạnh, máy giặt cùng khởi động, nên tổng dòng là rất lớn từ 3-10 lần so với lúc hoạt động ổn định tác động đến aptomat bảo vệ. Vì thế khi bị cúp điện nên ngắt tất cả các thiết bị điện có công suất lớn, sau khi có điện trở lại mới khởi động lại từng thiết bị trên nếu có nhu cầu.


Chức năng
aptomat là khí cụ điện được sử dụng để tự động cắt mạch điện, bảo vệ quá tải, ngắn mạch, thấp áp, ... cho thiết bị điện.

Cấu tạo
Cấu tạo của aptomat có các bộ phận chính sau:
a) Tiếp điểm
aptomat  thường có 2 đến 3 loại tiếp điểm, tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ và hồ quang.
Với các aptomat nhỏ thì không có tiếp điểm phụ. Tiếp điểm thường được làm bằng vật
liệu dẫn điện tốt nhƣng chịu được nhiệt độ do hồ quang sinh ra, thƣờng làm hợp kim Ag-W,Cu-W
hoặc . Khi đóng mạch thì tiếp điểm hồ quang đóng trước, tiếp theo là
tiếp điểm phụ, cuối cùng là tiếp điểm chính. Khi cắt mạch thì ngược lại, tiếp điểm chính
mở trước, tiếp theo là tiếp điểm phụ, cuối cùng là tiếp điểm hồ quang. Như vậy hồ
quang chỉ cháy trên tiếp điểm hồ quang, do đó bảo vệ được tiếp điểm chính. Tiếp điểm
phụ được sử dụng để tránh hồ quang cháy lan sang làm hỏng tiếp điểm chính.
b) Hộp dập hồ quang
Thường sử dụng những tấm thép chia hộp thành nhiều ngăn cắt hồ quang thành nhiều
đoạn ngắn để dập tắt.
Các móc bảo vệ
a) Móc bảo vệ dòng cực đại
Để bảo vệ thiết bị điện khỏi 3 bị quá tải, đặc tính A-s của móc bảo vệ phải nằm dưới
đặc tính A-s của thiết bị cần bảo vệ. Cuộn hút điện từ được mắc nối tiếp với thiết bị.
Khi dòng điện vượt quá giá trị cho phép thì tấm thép động 2 bị hút, cần chủ động
được kéo lên, lò xo 6 kéo cần bị động ra, tiếp điểm mở ra ngắt mạch điện qua thiết bị.
b) Móc bảo vệ kiểu rơ-le nhiệt
Kết cấu này rất đơn giản như rơ-le nhiệt bao gồm phần tử nung nóng mắc nối tiếp với
mạch chính, tấm kim loại (bi-metal) giản nở nhả móc ngắt tiếp điểm khi dòng điện qua
thiết bị thiết bị lớn. Nhược điểm của loại này là quán tính nhiệt lớn.
c) Móc bảo vệ thấp áp
Cuộn hút mắc song song với mạch điện chính, khi điện áp thấp, lực hút của cuộn hút
giảm yếu hơn lực lò xo 3, móc 4 bị kéo lên, lò xo 6 kéo tiếp điểm aptomat ra.
Các thông số kỹ thuật cơ bản
- Điện áp định mức : là giá trị điện áp làm việc dài hạn của thiết bị điện được
aptomat đóng ngắt.
- Dòng điện định mức : là dòng điện làm việc lâu dài của aptomat, thường dòng
định mức của aptomat bằng 1.2-1.5 lần dòng định mức của thiết bị được bảo vệ.
- Dòng điện tác động Itd: là dòng aptomat tác động, tuỳ thuộc loại phụ tải mà tính
chọn tác động khác nhau. Với động cơ điện không đồng bộ pha rotor lồng sóc thì
thường Itd=1.2-1.5 It, với It là aptomat bảo vệ được thiết bị thì đặc
tính A-s của aptomat phải thấp hơn đặc tính A-s của thiết bị.